အမ်ဳိးသမီးေတြ အေနနဲ႔ အသက္အရြယ္အလိုက္ ရွာေဖြစစ္ေဆးသင့္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိေနပါတယ္။ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္လာရင္ အေစာဆံုး သိရွိပါက ကုသေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။ သင့္အေနနဲ႔ ေရာဂါရွိ၊ မရွိကို ရွာေဖြ စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္မွသာ သိရွိႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါေတြဟာ အသိေနာက္က်ပါက အသက္ရွင္သန္ႏုိင္တဲ့ အခ်ိန္အတုိင္းအတာကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ ေရာဂါေတြကိုလည္း ေစာေစာစီးစီးသိရွိၿပီး ကုသႏုိင္ပါက ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြ ဆင့္ပြားျဖစ္ပြားမႈကေန ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ သင့္အေနနဲ႔ ရွာေဖြသင့္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
(၁) ရင္သားကင္ဆာ
ရင္သားကင္ဆာေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီး ရွာေဖြေတြ႕ရွိလုိ႔ ကုသႏုိင္ပါက ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ ရာခိုင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း နည္းေလေလ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းမႈ မ်ားေလေလ ျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါ့အျပင္ လင့္အက်ိတ္ေတြ၊ အဆုတ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္ဆီ ကင္ဆာပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္ေျခလည္း နည္းပါတယ္။ သင္က အသက္ ၂၀-၃၀ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကို မသိရွိပါက သံုးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ဆရာဝန္နဲ႔ျပသၿပီး စစ္ေဆးမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။
ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ
အမ်ဳိးသမီးေတြက ကိုယ့္ရင္သားမွာ အဖုအက်ိတ္ ရွိ၊ မရွိ ကုိယ္တုိင္ စမ္းသပ္ၾကည့္႐ႈၿပီး သိရွိႏုိင္ပါတယ္။ လိုအပ္ပါက ရင္သားဓာတ္မွန္႐ိုက္ၿပီးလည္း စစ္ေဆးၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ကင္ဆာေရာဂါအဖြဲ႕က အသက္ ၄၀ ႏွစ္က စလို႔အမ်ဳိးသမီးတုိင္း ရင္သားကို ေရာဂါရွာေဖြစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သင့္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ အသက္ ၅၀ ႏွစ္ကေန ၇၄ ႏွစ္ၾကားမွာ ႏွစ္ႏွစ္ျခားတစ္ႀကိမ္ ရင္သားပံုရိပ္ေဖာ္ ဓာတ္မွန္ (Mammogramy) ႐ိုက္သင့္ပါတယ္။
(၂) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါ တစ္ခုပါ။ ဗုိင္းရပ္စ္ပိုး တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Human Papilloma Virus (HPV) က သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုပါ။ ပံုမွန္ရွာေဖြ စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ပါက ေရာဂါ ရွိ၊ မရွိ အေစာဆံုး သိရွိႏုိင္ၿပီး ေရာဂါရွိပါက ကုသမႈမွာ အက်ဳိးမ်ားေစပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းအဝမွာ ကင္ဆာျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ဆဲလ္ ေတြ႕ရွိပါက ကင္ဆာေရာဂါအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ မသြားခင္မွာဘဲ ကုသမႈကို စတင္ပါက ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ
ဆရာဝန္က သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ရွိ၊ မရွိ သိရွိႏုိင္ေအာင္ သားအိမ္အဝရွိ သားအိမ္ေခါင္းမွ ဆဲလ္ေလးေတြကို ျခစ္ယူၿပီး စစ္ေဆးေပးပါတယ္။ Pap Test လို႔ ေခၚပါတယ္။ စစ္ေဆးမႈကို အသက္ ၂၁ ႏွစ္ အရြယ္ကစလို႔ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာကာကြယ္မႈနဲ႔ စစ္ေဆးမႈက သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ေရာဂါကုသမႈမွာ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းေတြပါ။
(၃) အ႐ိုးပါးျခင္း
အမ်ဳိးသမီးေတြက ေသြးဆံုးၿပီးခ်ိန္မွာ အ႐ိုးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားၿပီး အ႐ိုးပါးလာပါတယ္။ အ႐ိုးေတြပါးလာတဲ့အခါ အနည္းငယ္ ထိခိုက္မိ႐ံုနဲ႔ က်ဳိးလြယ္လာပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အသက္ ၅၀ ႏွစ္နဲ႔အထက္ အရြယ္ေတြရဲ႕ ထက္ဝက္ေလာက္က အ႐ိုးပါးေရာဂါကို ခံစားေနရပါတယ္။ အ႐ိုးပါးတာကို ကာကြယ္မႈနဲ႔ ကုသမႈေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါက အ႐ိုးက်ဳိးတဲ့အဆင့္ကို မေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။
ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ
အ႐ိုးသိပ္သည္းဆကို တုိင္းတာ စစ္ေဆးႏုိင္ပါတယ္။ အ႐ိုးသိပ္သည္းဆ တုိင္းတာထားတာေၾကာင့္ အ႐ိုးမက်ဳိးခင္မွာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ထားႏုိင္ပါတယ္။ အသက္ ၆၅ ႏွစ္နဲ႔အထက္ အမ်ဳိးသမီးတုိင္း အ႐ိုးသိပ္သည္းဆကို တုိင္းတာသင့္ပါတယ္။ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ေအာက္ အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း အ႐ိုးပါးႏုိင္ေျခရွိတာေၾကာင့္ အ႐ိုးသိပ္သည္းဆကို တုိင္းတာဖုိ႔ လိုပါတယ္။
(၄) အေရျပားကင္ဆာ
အေရျပားကင္ဆာထဲမွာ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ Melanoma ရွိ၊ မရွိကို အမ်ဳိးသားေတြမွာ စစ္ေဆးသင့္သလို အမ်ဳိးသမီးေတြမွာလည္း စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။တခ်ဳိ႕ေတြက မ်ဳိး႐ိုးဗီဇအရ Melanoma ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလန္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ားတာ၊ ေနပူဆာလႈံတာေတြက အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲက တစ္ခုပါ။ ေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီးသိရွိၿပီး ကုသမႈခံယူ ႏုိင္ပါက အက်ဳိးမ်ားေစပါတယ္။
ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ
အေရျပား ကင္ဆာေရာဂါအတြက္ ရွာေဖြနည္းက အေရျပားကုိ ဂ႐ုတစိုက္ေန႔စဥ္ ၾကည့္႐ႈတာပါပဲ။ မိမိကိုယ္တုိင္ပဲ အေရျပားမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိ၊ မရွိ ၾကည့္ရပါမယ္။ ေဝခြဲမရတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိး တစ္စံုတစ္ရာကို ေတြ႕ရွိပါက ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသစစ္ေဆးပါ။
(၅) အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ
အေမရိကန္ လူဦးေရရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုက သူတုိ႔မွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိေနတာကို မသိရွိၾကပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိတာကုိ ေစာေစာစီးစီး သိရွိပါက အစားအစာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်မႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ေသြးတြင္း အခ်ဳိဓာတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ကာ ေနာက္ဆက္တြဲ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။
ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ
ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ကုိ တုိင္းတာ စစ္ေဆးပါ။ သင္ဟာ က်န္းမာေနသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အမ်ဳိးအစား ၂ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလန္း ရွိေနပါတယ္။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္က စလုိ႔ သံုးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment